Ο ΘΕΑΤΡΙΚΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΟΡΡΗΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΔΙΑΛΟΓΟ ΜΕ ΤΗΝ ΔΗΜΗΤΡΑ ΞΕΝΑΚΗ
Η Δήμητρα Ξενάκη είναι θεατρολόγος και εικαστικός, απόφοιτος του Τ.Ε.Ε.Τ. του Π.Δ.Μ. και πραγματοποιεί μια έρευνα – μελέτη γύρω από την σχέση του θεάτρου και των εικαστικών τόσο σε επίπεδο σημειολογίας, όσο και σε επίπεδο συμβολισμών, ερευνώντας την ποιητική μέθεξη και την συνομιλία των δύο αυτών Τεχνών – εννοιών. Η παρούσα συνέντευξη αποτελεί μέρος αυτής της έρευνας και εστιάζεται στα κεφάλαια «χώρος και χρόνος στο θέατρο και τα εικαστικά», «το θέατρο εν θεάτρω στα εικαστικά», «διάλογοι, κενά και σιωπές» και «η ερμηνεία ως θεώρηση του κόσμου»
Ο θεατρικός Γιώργος Ρόρρης…
Υπάρχει μια μαγεία στα έργα του Γιώργου Ρόρρη… Κοιτάζοντας κανείς τα πορτρέτα του έχει την εντύπωση ότι πρόκειται για θεατρικά πρόσωπα που αφηγούνται έναν μονόλογο… Αλλά είναι κάτι πολύ παραπάνω από αυτό, καθώς, όπως και ο ίδιος υποστηρίζει, στην ουσία θυμίζουν μονόπρακτα. Ο χρόνος και ο χώρος στα έργα του μοιάζουν, σαν αυθύπαρκτες οντότητες που διηγούνται ιστορίες μέσα από συνεχείς αναδιπλώσεις. Στο θέατρο υπάρχει ο διηγητικός και ο παριστώμενος χώρος και το ίδιο ισχύει και με το χρόνο, που οι τροπικότητές του είναι πάρα πολλές και αποκτούν έντονα συμβολικές υποστάσεις. Με τον όρο παριστώμενος, εννοούμε, χονδρικά τον χώρο και τον χρόνο που άπτεται του παρόντος, αφορά δηλαδή την παρούσα κατάσταση των ηρώων μέσα στο θεατρικό έργο, ενώ ο διηγητικός παραπέμπει σε ένα αλλού και σε ένα άλλοτε που έχουν να κάνει είτε με το παρελθόν, είτε με το μέλλον. Δεν τα βλέπουμε ποτέ επί σκηνής, αλλά μας τα διηγούνται οι ήρωες και εμείς ως θεατές τα συν-δημιουργούμε με την φαντασία μας. Αυτό ακριβώς συμβαίνει και με τα πορτρέτα του Γιώργου Ρόρρη που μοιάζουν να αφηγούνται μια ιστορία μέσα από βλέμματα και σιωπές, μέσα από αντανακλάσεις σε καθρέφτες και ανοιχτά παράθυρα…
Που συνομιλεί η ερμηνεία ενός ηθοποιού με ένα ζωγραφικό πορτρέτο; Σύγχρονες αντιλήψεις σχετικά με το θέατρο θέλουν τον ηθοποιό όχι υποκριτή, αλλά ερμηνευτή, καθώς ερμηνεύει τον πρόσωπο που υποδύεται ανάλογα με την προσωπικότητα του και το πώς τον εξέλαβε ο ίδιος. Γι’ αυτό και ποτέ δύο ερμηνείες δεν ταυτίζονται αλλά είναι τόσο μοναδικές όσο μοναδικοί είμαστε και όλοι μας… Αυτό δεν είναι κάτι που αφορά μόνο τους ηθοποιούς αλλά άπτεται και των εικαστικών και το βλέπουμε πολύ καθαρά στα έργα του Γιώργου Ρόρρη όπου το μοντέλο δεν αντιμετωπίζεται απλά ως μια απλή απεικόνιση, αλλά σαν κάτι πολύ περισσότερο… Σαν ερμηνεία… Και εδώ γεννάται η θεώρηση της Τέχνης όχι σαν μίμησης, αλλά σαν ερμηνείας του κόσμου, μέσα από τον δημιουργό που λειτουργεί σαν όχημα που μεταφέρει και φανερώνει τον «κόσμο των θεών» «στον κόσμο των πεπερασμένων» μέσω την ικανότητάς του όχι να βλέπει τα πράγματα, αλλά να τα οραματίζεται, ανασύροντάς τα από τον κόσμο της φαντασίας και του δυνητικού στον κόσμο της επίγνωσης και της «πραγματικότητας»…
Το Mise en Abyme, γνωστό ως «θέατρο εν θεάτρω» μέσα από τις αντανακλάσεις των καθρεφτών, οι κραυγαλέες σιωπές που αποκτούν, θαρρείς, «υλική» υπόσταση, ο χώρος και ο χρόνος που «διαποτίζονται» από το πρόσωπα, όλα είναι εδώ και μοιάζουν να εκκρεμούν έναντι μιας αναγκαιότητας, όπως εκκρεμεί και το θεατρικό κείμενο έναντι της παράστασης του… Ποια είναι αυτή? Η επικοινωνία με τους θεατές και η ενεργοποίηση του βλέμματός τους… Ο «θεατρικός Ρόρρης» είναι εδώ και μας αποκαλύπτεται μέσα από μια συνέντευξη – συζήτηση με την Δήμητρα Ξενάκη, γύρω από το θέατρο και τα εικαστικά, ταξιδεύοντας ταυτόχρονα στην ιστορία της Τέχνης…
Δ.Ξ. Το έργο σου «Γυναίκα που Καθρεπτίζεται» μοιάζει με μονόπρακτο. Πώς συνέλαβες
την ιδέα για το συγκεκριμένο έργο? Από πού εμπνεύστηκες?
Γ.Ρ. Είχα πάει πριν από χρόνια στον νησάκι των Ιωαννίνων όπου επισκέφτηκα την ιερά Μονή των Φιλανθρωπινών, την οποία έχει ζωγραφίσει ο Φράγκος Κατελάνος. Με εντυπωσίασε πολύ… Θυμάμαι πολύ έντονα τόσο το κλίμα της εκκλησίας, όσο και το δέος που είχα αισθανθεί. Υπήρχε μια πολύ έντονη ταπεινότητα που σε έκανε να δεις τα πράγματα αλλιώς… Σκέφτηκα ότι μας αρέσει να περιαυτολογούμε λέγοντας: «εγώ είμαι ζωγράφος και έχω κάνει εκθέσεις και έχουν γράψει για μένα κριτικοί κι έχω δώσει συνεντεύξεις κ.τ.λ.» κι αυτός ο άνθρωπος ζωγράφισε τόσα τρομερά πράγματα για μήνες, για χρόνια ολόκληρα, μόνος του στην άκρη του κόσμου με παρέα κάποιον μοναχό ή κάποιον τσοπάνη… Εκεί λοιπόν, αν θυμάμαι καλά στο βόρειο τοίχο της εκκλησίας, υπάρχει μια τοιχογραφία όπου απεικονίζεται η ζωή της Αγίας Παρασκευής σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Απεικονίζονταν δηλαδή διάφορα στιγμιότυπα από την ζωή της. Αυτό με εντυπωσίασε πολύ και ακόμη περισσότερο το γεγονός ότι σε όλες τις εικόνες που έβλεπες, ακόμη και αν ήταν πολυπρόσωπες, καταλάβαινες αμέσως ποια ήταν η Αγία Παρασκευή.
Γιώργος Ρόρρης, Γυναίκα που καθρεπτίζεται, Λάδι σε καμβά, 190 x 200 εκ, 2012, Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης
Δ.Ξ. Υπήρχε δηλαδή μια ενότητα που δημιουργούνταν μέσω της φιγούρας…
Η συνέντευξη πλήρης στους Φλώρους εικαστικούς
